Türkiye Haber Ajansı Yazarı Av. Pekcan Türkeş, Duayen Dublaj Sanatçısı Jeyan Mahfi Tözüm’ün Eser Hakları İhlalinde Avukatlığını ÜstlendiTürkiye Haber Ajansı yazarı Oyuncu Avukat Pekcan Türkeş; bugünlerde 85. Sanat yılını kutlayan 91 yaşındaki Duayen Dublaj Sanatçısı Jeyan Mahfi Tözüm’ün Fikri ve Sınai Haklarla ilgili bir olayda Avukatlığını üstlendi.Konu ile ilgili görüştüğümüz Pekcan Türkeş şöyle dedi:“Ünlü illüzyonist, tiyatro oyuncusu aynı zamanda Piyes ve Plâk koleksiyoncusu Sermet Erkin geçen hafta beni arayıp müşterek dostumuz Türk Sinemasının Duayen Seslendirmeni Jeyan Mahfi Tözüm’ün benimle irtibat kurmak istediğini belirtti. İletişim kurduğum Jeyan Hanım; 12.09.2019 tarihinde trt İstanbul Radyo’sunun -HAYAT AKIP GİDERKEN- programında Cengiz Tünay’ın konuğu olan Belkıs Özener’in bütün ünlü kadınlara sesini verdiği iddiasında bulunduğunu, Yeşilçam filmlerinin görünmeyen sesi olduğu ve dönemin en ünlü kadınlarını seslendirdiği şeklinde cümleler kullandığını, iddianın asılsız olduğunu, seslendirenin kendisi olduğunu, konuşmalardan kişilik haklarına tecavüz oluştuğunu ve ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunmak istediğini belirtti.
Hemen Baş Hukuk Müşaviri olduğum Arıcıgil Hukuk Bürosunun kurucusu Av. Cem Arıcıgil’i arayıp, Jeyan hanım ile Bakırköy Baş Savcılığına gidip bizzat şikayette bulunmaları talimatını verdim. Bilahare birlikte hazırladığımız dilekçeyi Bakırköy Baş Savcılığının 2019/85767 sayılı dosyasına ekledik.Mezkür dilekçemizde özetle şöyle dedik:
- Ekte sunmuş olduğumuz konuşma kayıtlarında Yeşilçam filmlerinin seslendirmesini JEYAN TÖZÜM’ün yaptığı, şarkıların ise BELKIS ÖZENER’in seslendirdiği kanıtlanmaktadır.
Belkıs Özener’in tüm seslendirmeleri yaptığı iddiası Müvekkilemizin kişilik haklarına saldırıdır. Müvekkilemizin ilgili programda hiç ismi geçmemiş, eser hakları ihlal edilmiştir.
Programın sunucusu cengiz tünay Müvekkilemizle daha önce bu konuyla ilgili röportaj yapmıştır.
Yani Müvekkilemizin Yeşilçam filmlerinin seslendirilmesi konusunda hak sahibi olduğunu bilmektedir.
Yeşilçam filmlerinde Belkıs Özener, şarkılar söylemiş Müvekkilemiz ise Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, fatma girik gibi dönemin en ünlü kadın sanatçılarını seslendirmiştir.
Belkıs Özener, programda hem tüm şarkıları hem de Müvekkilimizin seslendirdiği konuşmaları sahiplenmiş, konuşmalar bana ait değil dememiştir.
Cengiz Tünay’ın TRT’nin programında halkı yanlış bilgilendirdiği, Belkıs Özener seslendirmeleri sahiplendiğini görülmektedir. Bu durum Müvekkilemizin eser haklarına saldırıdır.
Müvekkilemize iadeyi itibar yapılmasını, yayın için tekzip kararı alınmasını, kendisi hakkında bir özür metninin yayınlamasını da talep ediyoruz.
Ayrıca Fikri Sınai haklarını ihlal eden şüpheliler hakkında da tahkikat başlatılmasını da istiyoruz.”JEYAN MAHFİ TÖZÜM; TÜM ÜNLÜLERİ SESLENDİRDİDuayen Dublaj Sanatçısı jeyan mahfi tözüm; başta Türkan Şoray, Filiz Akın, Fatma Girik, Emel Sayın, Belgin Doruk, Gülşen Bubikoğlu, ahu tuğba olmak üzere birçok oyuncuyu sayısız filmde seslendirdi.6 Ağustos 1931 da sinema ve tiyatro sanatçısı Necdet Mahfî Ayral'ın kızı olarak İstanbul'da dünyaya gelen Jeyan Mahfi Ayral (Tözüm)’e Babası Necdet bey, başka kimsede olmayan bir isim bulmak için Kamus-i Türki'den (Türkçe sözlük ) faydalanarak Farsça'da aslanın kükrerken çıkarttığı ses anlamını taşıyan “Jeyan” ismini verir. Sanat yaşamına babasının teşvikiyle henüz üç yaşındayken, Muhsin Ertuğrul tarafından "Peer Gynt" adlı oyunda oynatılarak başladı.Jeyan Mahfi Tözüm; 1954 yılında "Beklenen şarkı" adlı filmde Zeki Müren, Cahide Sonku ve Hadi Hün ile birlikte rol alır. Bu film Zeki Müren'in beyaz perdeye ilk adım attığı film olma özelliğini de taşır. Jeyan Mahfi Ayral'ın da son filmi olur."SANAT HAYATI EN UZUN SANATÇI"Av. Pekcan Türkeş; müvekkilesi Jeyan Mahfi Tözüm ‘ün Türk Tiyatrosunun belki de dünyanın" sanat hayatı en uzun sanatçısı" unvanına sahip bir sanatçı olduğunu ifade edip konuşmasını şöyle sürdürdü:“İBB Şehir Tiyatrolarında; Yerma'dan Kadınlar'a; Elif Ana'dan Çalıkuşu'na kadar yüze yakın oyunda daima başrolleri oynamıştır. Türk Sinemasında ise Neriman Köksal hariç Türkan Şoray'dan Mine Mutlu'ya; Hülya Koçyiğt'ten Safiye Filiz'e kadar bütün başrol oyuncusu yıldızları toplamda 3000 e yakın filmde konuşarak Dublaj Kraliçesi unvanını almıştır.
Aldığı pek çok ödülle birlikte, Kültür Bakanlığı, İKSV Sinema Günleri ile Ankara Uçan Süpürge Film Festivali verdikleri ödüllerle bu unvanı tescillendirmişlerdir.
belkis Özener ise programının sunucusun iddiasının aksine hiç bir şekilde, hiç bir filme filmde rol alan sanatçıları seslendirmek olan; -dublaj-ı yapmamış ve hiçbir sanatçıyı konuşmamıştır. O sadece filmlerdeki şarkıları okumuştur. Fakat bu konuda da programın sunucusunun yanıltıcı ifadeleriyle, kendisinin ima ettiği gibi sinemamızda bu işi sadece o yapmamıştır. Kadın sanatçıların şarkılarını yıllar boyunca Sevim Şengül, Aynur Akın, Semra Atılay, Sevim Tanürek, Nesrin Sipahi gibi pek çok sanatçı daha gerçekleştirmiştir. Üstelik yine kendisinin ve sunucunun ısrarla söylediği gibi, o -gizli bir kahraman- değildir. Belki bir kaç filmin dışında jeneriklerin hepsinde -Şarkılar Belkis Özener- ifâdesi hep vardır. Kendi beyanında ki 300 filmde şarkı söyleyip söylemediği ise elbette ayrı bir araştırma konusudur.
Belkis Özener'in şansı -bu programda ve katıldığı diğer programlarda ısrarla söylemediği- şarkıların ses kayıtlarını filmlerin dublajlarının yapıldığı stüdyonun sahibi Necip Sarıcı'nın bugüne dek saklamış olmasıdır. Ne yazık ki kendini yalan beyanlarla taçlandıran Belkis Özener; Necip Sarıcı adını ne yazık ki konuşmasının hiç bir yerinde zikretmemektedir.
Bu kayıtta dinletilen Boş Çerçeve ve Nasıl Geçti Habersiz şarkılarının başında Jeyan Mahfi Tözüm konuşmaktadır. Buna mukabil programının sunucusu Cengiz Tünay bu iki şarkının başında Hülya Koçyiğit'i Belkis Özener'in konuştuğunu arkasından da şarkıları okuduğunu altını çize, çize söylüyor Belkis Özener'de dublajı yapmadığını bildiği hâlde bu sözleri reddetmeyip kabullenerek, bu yaklaşımı destekleyici sözler sarfediyor.
İşin anlaşılmayan tarafı ise bu iki kişinin halkın yıllardır Hülya Koçyiğit'i konuşan Jeyan Mahfi Tözüm'ün sesini çok iyi tanıyor olduğunu bilmiyor olmalarıdır. Belkis Özener bu ayıbı kendine lâyık bulup dublajı da yaptığının iddiasında bulunuyor. İddiasının aksine -sinemayı hiç tanımadığı, bu konuda en ufak bir bilgisinin olmadığı bu konuyu bilmemesi ile apaçık anlaşılan-, programın sunucusu Cengiz Tünay, şarkının başında konuşan sesin, şarkıda ki sese hiç ama hiç benzemediğini nasıl oluyor da fark etmiyor da Belkis Özener'in dublajı fevkalade güzel yaptığını, defalarca ısrarla abartılı tanımlarla belirterek kendini gülünç duruma düşürüyor. İnanılır gibi değil. İşin kötü olan yanı bu programın herhangi bir radyo kanalında yayınlanmayıp TRT’nin Radyo1 kanalında yayınlanmış olması. Vah ki ne vah!”
Hemen Baş Hukuk Müşaviri olduğum Arıcıgil Hukuk Bürosunun kurucusu Av. Cem Arıcıgil’i arayıp, Jeyan hanım ile Bakırköy Baş Savcılığına gidip bizzat şikayette bulunmaları talimatını verdim. Bilahare birlikte hazırladığımız dilekçeyi Bakırköy Baş Savcılığının 2019/85767 sayılı dosyasına ekledik.Mezkür dilekçemizde özetle şöyle dedik:
- Ekte sunmuş olduğumuz konuşma kayıtlarında Yeşilçam filmlerinin seslendirmesini JEYAN TÖZÜM’ün yaptığı, şarkıların ise BELKIS ÖZENER’in seslendirdiği kanıtlanmaktadır.
Belkıs Özener’in tüm seslendirmeleri yaptığı iddiası Müvekkilemizin kişilik haklarına saldırıdır. Müvekkilemizin ilgili programda hiç ismi geçmemiş, eser hakları ihlal edilmiştir.
Programın sunucusu cengiz tünay Müvekkilemizle daha önce bu konuyla ilgili röportaj yapmıştır.
Yani Müvekkilemizin Yeşilçam filmlerinin seslendirilmesi konusunda hak sahibi olduğunu bilmektedir.
Yeşilçam filmlerinde Belkıs Özener, şarkılar söylemiş Müvekkilemiz ise Türkan Şoray, Hülya Koçyiğit, fatma girik gibi dönemin en ünlü kadın sanatçılarını seslendirmiştir.
Belkıs Özener, programda hem tüm şarkıları hem de Müvekkilimizin seslendirdiği konuşmaları sahiplenmiş, konuşmalar bana ait değil dememiştir.
Cengiz Tünay’ın TRT’nin programında halkı yanlış bilgilendirdiği, Belkıs Özener seslendirmeleri sahiplendiğini görülmektedir. Bu durum Müvekkilemizin eser haklarına saldırıdır.
Müvekkilemize iadeyi itibar yapılmasını, yayın için tekzip kararı alınmasını, kendisi hakkında bir özür metninin yayınlamasını da talep ediyoruz.
Ayrıca Fikri Sınai haklarını ihlal eden şüpheliler hakkında da tahkikat başlatılmasını da istiyoruz.”JEYAN MAHFİ TÖZÜM; TÜM ÜNLÜLERİ SESLENDİRDİDuayen Dublaj Sanatçısı jeyan mahfi tözüm; başta Türkan Şoray, Filiz Akın, Fatma Girik, Emel Sayın, Belgin Doruk, Gülşen Bubikoğlu, ahu tuğba olmak üzere birçok oyuncuyu sayısız filmde seslendirdi.6 Ağustos 1931 da sinema ve tiyatro sanatçısı Necdet Mahfî Ayral'ın kızı olarak İstanbul'da dünyaya gelen Jeyan Mahfi Ayral (Tözüm)’e Babası Necdet bey, başka kimsede olmayan bir isim bulmak için Kamus-i Türki'den (Türkçe sözlük ) faydalanarak Farsça'da aslanın kükrerken çıkarttığı ses anlamını taşıyan “Jeyan” ismini verir. Sanat yaşamına babasının teşvikiyle henüz üç yaşındayken, Muhsin Ertuğrul tarafından "Peer Gynt" adlı oyunda oynatılarak başladı.Jeyan Mahfi Tözüm; 1954 yılında "Beklenen şarkı" adlı filmde Zeki Müren, Cahide Sonku ve Hadi Hün ile birlikte rol alır. Bu film Zeki Müren'in beyaz perdeye ilk adım attığı film olma özelliğini de taşır. Jeyan Mahfi Ayral'ın da son filmi olur."SANAT HAYATI EN UZUN SANATÇI"Av. Pekcan Türkeş; müvekkilesi Jeyan Mahfi Tözüm ‘ün Türk Tiyatrosunun belki de dünyanın" sanat hayatı en uzun sanatçısı" unvanına sahip bir sanatçı olduğunu ifade edip konuşmasını şöyle sürdürdü:“İBB Şehir Tiyatrolarında; Yerma'dan Kadınlar'a; Elif Ana'dan Çalıkuşu'na kadar yüze yakın oyunda daima başrolleri oynamıştır. Türk Sinemasında ise Neriman Köksal hariç Türkan Şoray'dan Mine Mutlu'ya; Hülya Koçyiğt'ten Safiye Filiz'e kadar bütün başrol oyuncusu yıldızları toplamda 3000 e yakın filmde konuşarak Dublaj Kraliçesi unvanını almıştır.
Aldığı pek çok ödülle birlikte, Kültür Bakanlığı, İKSV Sinema Günleri ile Ankara Uçan Süpürge Film Festivali verdikleri ödüllerle bu unvanı tescillendirmişlerdir.
belkis Özener ise programının sunucusun iddiasının aksine hiç bir şekilde, hiç bir filme filmde rol alan sanatçıları seslendirmek olan; -dublaj-ı yapmamış ve hiçbir sanatçıyı konuşmamıştır. O sadece filmlerdeki şarkıları okumuştur. Fakat bu konuda da programın sunucusunun yanıltıcı ifadeleriyle, kendisinin ima ettiği gibi sinemamızda bu işi sadece o yapmamıştır. Kadın sanatçıların şarkılarını yıllar boyunca Sevim Şengül, Aynur Akın, Semra Atılay, Sevim Tanürek, Nesrin Sipahi gibi pek çok sanatçı daha gerçekleştirmiştir. Üstelik yine kendisinin ve sunucunun ısrarla söylediği gibi, o -gizli bir kahraman- değildir. Belki bir kaç filmin dışında jeneriklerin hepsinde -Şarkılar Belkis Özener- ifâdesi hep vardır. Kendi beyanında ki 300 filmde şarkı söyleyip söylemediği ise elbette ayrı bir araştırma konusudur.
Belkis Özener'in şansı -bu programda ve katıldığı diğer programlarda ısrarla söylemediği- şarkıların ses kayıtlarını filmlerin dublajlarının yapıldığı stüdyonun sahibi Necip Sarıcı'nın bugüne dek saklamış olmasıdır. Ne yazık ki kendini yalan beyanlarla taçlandıran Belkis Özener; Necip Sarıcı adını ne yazık ki konuşmasının hiç bir yerinde zikretmemektedir.
Bu kayıtta dinletilen Boş Çerçeve ve Nasıl Geçti Habersiz şarkılarının başında Jeyan Mahfi Tözüm konuşmaktadır. Buna mukabil programının sunucusu Cengiz Tünay bu iki şarkının başında Hülya Koçyiğit'i Belkis Özener'in konuştuğunu arkasından da şarkıları okuduğunu altını çize, çize söylüyor Belkis Özener'de dublajı yapmadığını bildiği hâlde bu sözleri reddetmeyip kabullenerek, bu yaklaşımı destekleyici sözler sarfediyor.
İşin anlaşılmayan tarafı ise bu iki kişinin halkın yıllardır Hülya Koçyiğit'i konuşan Jeyan Mahfi Tözüm'ün sesini çok iyi tanıyor olduğunu bilmiyor olmalarıdır. Belkis Özener bu ayıbı kendine lâyık bulup dublajı da yaptığının iddiasında bulunuyor. İddiasının aksine -sinemayı hiç tanımadığı, bu konuda en ufak bir bilgisinin olmadığı bu konuyu bilmemesi ile apaçık anlaşılan-, programın sunucusu Cengiz Tünay, şarkının başında konuşan sesin, şarkıda ki sese hiç ama hiç benzemediğini nasıl oluyor da fark etmiyor da Belkis Özener'in dublajı fevkalade güzel yaptığını, defalarca ısrarla abartılı tanımlarla belirterek kendini gülünç duruma düşürüyor. İnanılır gibi değil. İşin kötü olan yanı bu programın herhangi bir radyo kanalında yayınlanmayıp TRT’nin Radyo1 kanalında yayınlanmış olması. Vah ki ne vah!”
